Observeer de maan

De maan, de enige satelliet op aarde, is het eerste doel van onze astronomische waarnemingen, van het blote oog tot verrekijkers of telescopen. De maan is fascinerend, misschien vanwege de relatieve nabijheid, vanwege het verborgen gezicht of vanwege de ruimtevaartexploitatie van de 20e eeuw.

Deze ster met een diameter van 3474 km is de 5e belangrijkste satelliet in het zonnestelsel en vergeleken met de planeet waarmee hij ronddraait, de grootste van allemaal. Het is 1/4 van de diameter van de aarde en bevindt zich op 348.400 km van de aarde.

De invloed van de maan op aarde is meer dan bewezen, misschien wel het meest opvallende effect is de getijden. De zwaartekracht en de aantrekkingskracht ervan zijn vooral merkbaar in vloeistoffen, en deze nemen een groot deel van het aardoppervlak en de inhoud van de bewoners in beslag.

De maan, die de dichtstbijzijnde ster bij ons is, is degene die ons de meeste observatiefaciliteiten biedt en is normaal gesproken de eerste astronomische waarneming. Deze waarneming hoeft niet met een krachtige telescoop te zijn, met het blote oog of met een geschikte verrekijker, we kunnen al oneindige details zien.

Zoals we al weten, kent de maan verschillende fasen. Op een nieuwe maan is een goede observatie niet mogelijk, daarom raden we de toenemende fase, de volle maan en de beginfase van de dalende aan. Bij volle maan zullen we de maan volledig zien en het is normaal gesproken de fase die is gekozen voor zijn waarneming. Natuurlijk zullen we vaak het maanfilter moeten gebruiken om de indirecte helderheid van de zon te verminderen.

We kunnen observeren vanaf het volledige oppervlak tot de meest indrukwekkende details van de kraters, zeeën en andere oppervlakken. Een ander stellair observatiemoment zal zijn tijdens maansverduisteringen, wanneer de aarde tussen de maan en de zon komt en zijn schaduw op de maan werpt.

We kunnen de maan observeren:

• In één oogopslag
  
• Met verrekijker
  
• Met telescopen op de grond
• Met astronomische telescopen

Het handigste hulpmiddel om de maan met de telescoop te observeren is het maanfilter. Dit filter vermindert de buitensporige helderheid van de maan wanneer we haar in de meest complete fase waarnemen. Deze helderheid, het licht dat wordt weerkaatst door de zon op de maan, kan erg vervelend zijn voor onze ogen en bij gevoelige mensen het zicht beschadigen.

Een ander te overwegen element zijn de oculairs. Voor maanobservatie gebruiken we meestal de oculairs die ons een groter gezichtsveld en een matige vergroting bieden, meestal groter dan 10 mm brandpuntsafstand. Alleen als we de kraters tot in detail willen observeren, gebruiken we oculairs met een kleine brandpuntsafstand, minder dan 10 mm.

Tenslotte noemen we een onmisbaar hulpmiddel als we astronomische verrekijkers gebruiken, het statief. Dit is essentieel om het beeld te stabiliseren en te voorkomen dat we moe worden met een verrekijker, die meestal zwaar en omvangrijk is.